สุขภาพไทย Thaihealth

เวลาไปเที่ยวทะเล โดยเฉพาะเวลามีฝน เราอาจจะเจอแมงกะพรุนได้ วันนี้เราจะมาอ่านวิธีการดูว่าแมงกะพรุนไหนมีพิษ และวิธีกา่รดูแลครับ

แมงกะพรุน(Jellyfish)เป็นสิ่งมีชีวิต ที่อยู่ในกลุ่ม Cnidarians ใกล้กับพวกปะการัง และดอกไม้ทะเล มีหลายสายพันธ์เกือบ 250 พันธ์เราแบ่งออกง่ายๆเป็นพวกที่ไม่มีพิษ (แต่อาจระคายเคืองได้) กับอีกพวกมีพิษ

พวกที่ไม่มีพิษ และสามารถเอามารับประทานได้ด้วย พวกนี้จะตัวใสๆ ขาวขุ่น ฟ้า ถ้าหากตัวใหญ่ หรือ ถ้าตัวเล็กๆ อาจมีสีสันเข้ม เช่น แมงกะพรุนหนัง แมงกะพรุนหอม แมงกะพรุนลอดช่อง พวกนี้ไม่มีพิษ

พวกมีพิษ เช่น แมงกะพรุนไฟ แมงกะพรุนกล่อง แมงกะพรุนไฟหมวกโปรตุเกส(portugese man-of-war) สองพวกหลังมีพิษร้ายแรงมาก อาจทำให้ตายได้ เดี๋ยวเราจะพูดต่อไปครับ

พิษของมัน จะอยู่ใน เข็มพิษ (nematodes)ขนาดประมาณ 100-200ไมครอน ที่กระจายในหนวด (tentacles) เข็มพิษนี้ แข็งนะครับ อาจทะลุถุงมือยางบางๆได้เลย พิษของมันจะอยู่ในนี้แหละ

การโดนพิษ
ในกรณีเจอแมงกระพรุนธรรมดา อาจมีแพ้ คันขึ้นมา ในกรณีเช่นนี้รักษาเหมือนผื่นแพ้ธรรมดา
ในกรณีแมงกระพรุนพิษ จะมีอาการ
แสบร้อน
คัน บวม
เป็นผื่นเหมือนโดนไฟ
ถ้าโดนมาก
อาจมีอาการคลื่นไส้ ปวดหัว
หายใจไม่ออก
ไข้ หมดสติ
ในกรณีที่ยังหาสถานพยาบาลไม่ได้ ล้างด้วยน้ำทะเล หรือน้ำส้มสายชู ห้ามล้างน้ำจืดเพราะจะทำให้กะเปาะพิษแตกออก ให้ใช้ทรายถูเอาขนพิษออกเท่าที่จะทำได้ หรือถ้ามีโซดาไบคาร์บอเนต ผสมน้ำโปะจะช่วยลดพิษลงได้ การรักษาจะเหมือนแผลไฟใหม้ ให้มาพบแพทย์เพื่อรักษาแผล ถ้ามีอาการมาก ให้ช่วยเหลือชีวิตและพบแพทย์ด่วน

เกร็ดความรู้

4 ชนิดของแมงกะพรุนที่มีพิษร้ายที่สุดในโลก

4.แมงกะพรุนไฟ sea nettles หรือตำแยทะเล

ตัวคล้ายร่ม เป็นแมงกะพรุนในสกุล Chrysaora ไครเซออร่า(มาจากเทพนิยายกรีก ไครเซออร์ โอรสของโพไซดอน เทพเจ้าแห่งท้องทะเล กับ เมดูซ่า อนุชาของ พีกาซัส ) ลักษณะเป็นหมวก คล้ายหนัง แบนๆขอบรุ่มบาง ขนาดประมาณ 70 cm สีน้ำตาลอมม่วงหรือค่อนไปแดง มีหนวด 24 เส้น ยาวประมาณ 1.5 เมตรที่มีพิษร้าย แค่สัมผัสจะยิงเข็มพิษใส่ และมีอาการเจ็บแสบมาก ภายในระยะแรก จะมีรอยแดงเป็นรอยไหม้ ตามแนวหนวดของมัน บางคนโชคร้ายเป็นแผลลึก และเป็นแผลเป็นดำอยู่หลายปีเลยทีเดียว แต่โชคดีมีน้อยรายจะอันตรายถึงชีวิต อาจมีอาการอื่นๆ เช่น อ่อนเพลีย ตะคริว หมดสติได้

3.แมงกะพรุนไฟหมวกโปรตุเกส (Portugese man-of-war)


เป็นสิ่งมีชีวิตที่จริงๆแล้วไม่ใช่แมงกะพรุน แต่เป็นการรวมๆกันของสิ่งมีชีวิตหลายชนิดอยู่ร่วมกันแบบพึ่งพาอาศัยกัน (colony of organism) เรียก siphonophores สิ่งมีชีวิตแต่ละตัวมีบทบาทต่างกัน บางตัวจะมีสารพิษเราจะเห็นลักษณะที่เด่นคือมีลูกโป่งสีน้ำเงิน(bladder ทำหน้าที่ลอยตัว)ลอยพร้อมพวงของอะไรสักอย่าง เห็นแล้วอย่าเข้าใกล้ เพราะพิษร้ายมาก ปวดแสบร้อนถ้าโดนหนวดมัน และพิษยังทำให้หยุดหายใจ หัวใจหยุดเต้นได้ครับ

2.Irukandji Jellyfish

แมงกะพรุนตัวเล็กที่พิษร้ายแรงมาก ขนาดตัว 0.2 นิ้ว อยู่ในกลุ่มของแมงกะพรุนกล่อง (box jellyfish) เราเชื่อว่ามันเป็นพิษที่ร้ายแรงที่สุดในโลก โดยพบว่าพิษมันแรงกว่าพิษงูเห่าถึง 100 เท่า ถ้าโดนแค่บาดแผลเดียวอาจพอรักษา แต่ถ้าโดนหลายๆตัว ถึงตายได้ อาการคือ กล้ามเนื้ออ่อนแรง เจ็บหลัง ปวดหัว อาเจียน ใจสั่น

1. Box Jellyfish แมงกะพรุนกล่อง

นี่สิตัวร้ายของจริง เป็นแมงกะพรุนที่น่ากลัวที่สุดเพราะปีนึง ทำให้คนตายไปหลายรายมากเมื่อเทียบกับแมงกะพรุนอื่น ลักษณะก็ตามชื่อ คือเป็นกล่อง หนวดที่ยาว2-3 เมตรของมันแค่หนวดเดียวมีเข็มพิษถึงครึ่งล้าน และตามทฤษฎี แค่เข็มเดียวสามารถฆ่าคนได้ถึง60 คน! เจอแบบนี้เลี่ยงให้ไกลครับ

โปรดสละเวลาให้คะแนนบทความนี้ครับ
Note: There is a rating embedded within this post, please visit this post to rate it.