บทความสุขภาพ

โรคลำไส้แปรปรวน หรือโรคประสาทลำไส้ หรือภาษาอังกฤษว่า IBS เป็นโรคที่พบบ่อยมาก ประมาณกันว่า 20 % ของคนปกติน่าจะเคยมีอาการ และเป็นมากในผู้หญิง หลายคนคงเคยเป็นอาการปวดท้อง อืดเหมือนอาหารไม่ย่อยเวลาเครียด หรือเวลาประจำเดือนมา ลองมาดูความรู้นะครับ จากสมาคมโรคเบาหวานไตและทางเดินอาหารแห่งชาติสหรัฐอเมริกา
โรคลำใส้แปรปรวน ผมเรียกย่ออย่างนี้แล้วกัน เป็นความผิดปกติที่พบได้บ่อย เกิดจากการทำงานที่ผิดปกติของลำไส้ใหญ่ โดยมีอาการส่วนใหญ่คือ ปวดเกร็งท้อง อืด บางทีถ่ายท้อง บางทีท้องผูก แพทย์หลายท่านจะแยกเป็นประเภทท้องเสีย และประเภทท้องผูก

1 ใน 5 ของชาวอเมริกัน เป็นโรคนี้ คนไทยน่าจะน้อยกว่า มักเป็นในผู้หญิง และมักเป็นเมื่ออายุมากกว่า 20 ปี
โรคลำไส้แปรปรวน มักจะมีอาการที่ทำให้เกิดความรำคาญ หรือเป็นมากจนคิดว่าเป็นโรคหนัก แต่ถ้าเป็นโรคนี้ จะไม่มีภาวะที่ทำลายลำไส้อย่างถาวรหรือมะเร็ง หรือแม้กระทั่งเลือดออกอย่างที่เรากลัว เวลามีอาการขึ้น
หลาย ๆ ท่านสามารถจัดการโรคนี้ได้เอง โดยฝึกฝน รับประทานอาหารที่มีผลน้อยที่สุด และพยายามควบคุมความเครียด แต่ในบางคนเป็นมาก และก่อให้เกิดผลเสียต่อการทำงาน
สาเหตุของลำไส้แปรปรวน
ไม่ทราบแน่ชัด และไม่สามารถหาสาเหตุเดี่ยว ๆ ได้ นักวิทยาศาสตร์เชื่อว่ามีปัจจัยหลายอย่างที่สนับสนุนให้เกิดอาการขึ้น พบว่า คนที่เป็นโรคนี้ ลำไส้ใหญ่จะมีความไวกว่าปกติต่อสารต่าง ๆ และความเครียด (เวลาเครียด ร่างกายจะมีการเปลี่ยนแปลงที่อื่น เช่นชีพจร หัวใจ ลำไส้ก็เช่นกัน)บางท่านเชื่อว่า กลไกการป้องกันและฆ่าแบคทีเรียในลำไส้ ก็มีส่วน สรุปทฤษฎีได้ดังนี้
เกิดการเกร็งของลำไส้ใหญ่ หยุดเคลื่อนไหว และบีบตัวเป็นพัก ๆ
ในคนที่ท้องเสีย เชื่อว่าเกิดเพราะมีการเคลื่อนของกากอาหารที่มีน้ำเร็วเกินกว่าที่ลำไส้ใหญ่จะดูดน้ำกลับทัน ในขณะที่บางคน กลับกัน คือมีการเคลื่อนของกากอาหารช้าไป เกิดเป็นท้องผูกเนื่องจากมีการดูดน้ำกลับมากไป
ลำไส้ตอบสนองมากไปกว่าคนปกติ
การวิจัยบางอันชี้ให้เห็นถึงโรคบางอย่างที่ซ่อนอยู่ เช่น celiac disease โรคนี้เกิดจากที่ไม่สามารถย่อยสลายสารที่เรียกว่า gluten ที่มีอยู่ในข้าวสาลี ข้าวบาร์เลย และโอ๊ต เกิดปัญหาถ้าได้รับอาหารที่มีสารเหล่านี้
อะไรทำให้โรคนี้เป็นมากขึ้น
อาหารมื้อใหญ่ ๆ
อาหารที่มีกาซมาก
ยาบางอย่าง
แป้ง ข้าวสาลี บาร์เลย ชอคโกเลท นมและอาหารจากนม อัลกอฮอล์
กาแฟ
ความเครียด
ฮอร์โมนเวลาเป็นประจำเดือน