กล่องเสียงอักเสบ
laryngitis
กล่องเสียงอักเสบ (Laryngitis )
กล่องเสียง ( larynx ) เป็นส่วนที่อยู่ถัดลงไปจากคอหอย ( pharynx ) และอยู่ตรงส่วนบนของท่อลม ( trachea )
การอักเสบของกล่องเสียง เป็นภาวะที่พบได้บ่อยในคนทุกวัย ส่วนมากจะไม่มีอาการรุน
แรงและหายได้เองภายใน 1 สัปดาห์
สาเหตุ
การอักเสบของกล่องเสียง มักเกิดจากการติดเชื้อไวรัสหรือแบคทีเรีย โดยมากจะเกิดตามหลังไข้หวัดหรือเจ็บคอ
บางครั้งอาจเกิดจากการระคายเคือง เช่น สูบบุหรี่ ดื่มเหล้า หรือการใช้เสียงมาก ( เช่น ร้องเพลง สอนหนังสือ ฯลฯ )
อาการ
ที่สำคัญ คือเสียงแหบแห้ง บางรายอาจเป็นมากจนไม่มีเสียง อาจจะรู้สึกเจ็บคอเวลาพูด
บางรายอาจมีอาการไข้ เป็นหวัด เจ็บคอหรือไอร่วมด้วย โดยทั่วไป มักจะเป็นอยู่ไม่เกิน 7 วัน
อาการแทรกซ้อน
อาจทำให้หลอดลมอักเสบ ปอดอักเสบ
การรักษา
1. งดเหล้า บุหรี่ และพักการใช้เสียง ( ควรหยุดพูดรวมทั้งการกระซิบ ) จนกว่าอาการจะดีขึ้น ควรให้ดื่มน้ำอุ่นมาก ๆ หรือสูดไอน้ำร้อนบ่อย ๆ
2. ให้การรักษาตามอาการ เช่น ให้ยาลดไข้ ยาแก้ไอ
3. เฉพาะในรายที่สงสัยจะมีการติดเชื้อแบคทีเรีย เช่น มีเสลดสีเหลืองหรือเขียว หรือคอแดงจัด ให้ยาปฏิชีวนะ เช่น เพนวี อะม็อกซีซิลลิน หรืออีริโทรไมซิน
4. ถ้ามีอาการหอบ ควรส่งโรงพยาบาลด่วน อาจมีสาเหตุจากคอตีบ หรือครู้ป
5. ถ้าเสียงแหบเป็นอยู่นานหว่า 3 สัปดาห์ ควรส่งโรงพยาบาล เพื่อตรวจหาสาเหตุให้แน่ชัด อาจเป็นเนื้องอกหรือติ่งเนื้อเมือกของกล่องเสียง (papillomas,polyps ) มะเร็งกล่องเสียง ( พบมากในคนที่สูบบุหรี่จัด ), วัณโรคกล่องเสียง หรือสาเหตุอื่น ๆ
ข้อแนะนำ
อาการเสียงแหบมักพบในคนที่เป็นไข้หวัด เจ็บคอหรือไอ คนที่สูบบุหรี่หรือดื่มเหล้าจัด และคนที่ใช้เสียงมาก ( เช่น ครู นักเทศน์ นักร้อง เป็นต้น ) โดยมากจะเป็นอยู่เพียงไม่กี่วัน เมื่อได้รับการดูและรักษาแล้ว เสียงจะดีขึ้นเองภายใน 1-2 สัปดาห์
แต่ถ้าพบว่ามีอาการเสียงแหบติดต่อกันนานกว่า 3 สัปดาห์ ก็ไม่ควรนิ่งนอนใจ อาจมีสาเหตุอื่น ๆ โดยมากจะเกิดจากติ่งเนื้อเมือกกล่องเสียง ( laryngealpolyps ) ซึ่งพบได้ในคนทุกเพศทุกวัย มักจะต้องรักษาด้วยการผ่าตัด และหายขาดได้
บางราย (โดยเฉพาะในผู้สูงอายุ ) อาจเกิดจากมะเร็งกล่องเสียง ก็ได้
นอกจากนี้ ผู้ป่วยที่ผ่าตัดต่อมไทรอยด์ อาจตัดถูกเส้นประสาทที่ควบคุมการทำงานของสายเสียง ทำให้สายเสียงเป็นอัมพาต เสียงแหบอย่างถาวรได้
อาการเสียงแหบนานเกิน 3 สัปดาห์ อาจเป็นโรคร้ายได้